Παπάγος, Αλέξανδρος

(Αθήνα 1883 – 1955). Έλληνας στρατιωτικός και πολιτικός. Σπούδασε στη Στρατιωτική Σχολή Βρυξελλών και στη Σχολή Εφαρμογής Ιππικού του Ιπρ, υπηρέτησε στο Επιτελείο του αρχιστράτηγου διαδόχου Κωνσταντίνου στους Βαλκανικούς πολέμους (1912-13), αποστρατεύτηκε και εκτοπίστηκε σε διάφορα νησιά του Αιγαίου το 1917-18, επανήλθε στην ενεργό δράση κι έλαβε μέρος στη Μικρασιατική εκστρατεία (1920), αποστρατεύτηκε πάλι από την επανάσταση του 1922, ανακλήθηκε το 1927 από την οικουμενική κυβέρνηση με το βαθμό του συνταγματάρχη, ονομάστηκε υπαρχηγός του ΓΕΣ το 1931 με το βαθμό του υποστράτηγου και το 1934 προάχθηκε στο βαθμό του σντιστράτηγου και τοποθετήθηκε διαδοχικά διοικητής των Γ’ και A’ Σωμάτων Στρατού. Στις 10 Οκτωβρίου 1935, κατόπιν κοινού διαβήματος με τον πτέραρχο Ρέππα και τον αντιναύαρχο Οικονόμου, εξανάγκασαν σε παραίτηση την κυβέρνηση Τσαλδάρη για να πετύχουν την κατάργηση της προεδρευομένης Δημοκρατίας και την επαναφορά της βασιλευόμενης. Έλαβε μέρος στη διάδοχο κυβέρνηση Κονδύλη ως υπουργός Στρατιωτικών, καθώς και στην υπηρεσιακή κυβέρνηση Δεμερτζή μετά την παλινόρθωση της βασιλείας, παραιτήθηκε αργότερα και, τον Αύγουστο του 1936, τοποθετήθηκε αρχηγός του ΓΕΣ. Στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο διορίστηκε αρχιστράτηγος των ενόπλων δυνάμεων. Μετά την εισβολή των Γερμανών (Απρίλιος του 1941) και την κατάρρευση του μετώπου αρνήθηκε να ακολουθήσει τον βασιλιά Γεώργιο στη Μέση Ανατολή, διώχθηκε από τους Γερμανούς και κρατήθηκε δύο χρόνια σε διάφορα στρατόπεδα συγκέντρωσης μέχρι το Μάρτη του 1945. Τον Ιανουάριο του 1949 ανακλήθηκε στην ενεργό δράση και ανέλαβε την αρχιστρατηγία των ενόπλων δυνάμεων. Τον Οκτώβριο του 1949 του απονεμήθηκε το αξίωμα του στρατάρχη με ειδικό ν.δ. Τον Μάιο του 1951 παραιτήθηκε από το στρατό για να πολιτευθεί και τον Ιούλιο ηγήθηκε της πολιτικής κίνησης Ελληνικός Συναγερμός, στον οποίο δήλωσαν προσχώρηση τα κόμματα των Προοδευτικών (Μαρκεζίνη), Λαϊκού-Ενωτικού (Στεφανόπουλου-Κανελλόπουλου), η ομάδα Τσουδερού και σχεδόν το σύνολο των πολιτευτών του Λαϊκού Κόμματος. Στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 1951, ο Ελληνικός Συναγερμός έφερε σχετική πλειοψηφία (114 έδρες επί 258) με το εκλογικό σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής, αλλά το επόμενο έτος (Νοέμβριος του 1952) στις εκλογές έφερε απόλυτη πλειοψηφία με το πλειοψηφικό σύστημα (239 επί 300) και ο Π. σχημάτισε κυβέρνηση που έμεινε στην εξουσία μέχρι τον θάνατό του, τον Οκτώβριο του 1955. Τον διαδέχθηκε ο Κ. Καραμανλής. O στρατιωτικός και πολιτικός Αλέξανδρος Παπάγος (1883 – 1955).